ЦИРКАДІАННИЙ БІОРИТМ НІЧНИЙ СОН - НЕСПАННЯ ЯК БІОІНДИКАТОР СТУПЕНЮ ДОСТАТНОСТІ ХРОНОАДАПТАЦІЇ ОРГАНІЗМУ СПОРТСМЕНОК ЗА УМОВ ВИСОКИХ ФІЗИЧНИХ НАВАНТАЖЕНЬ

  • О. І. Циганенко
  • Я.В. Першегуба
  • Н.А. Склярова
  • Л.Ф. Оксамитна
Ключові слова: циркадіанний біоритм нічний сон – неспання, хроноадаптація, спортсменки.

Анотація

Стан циркадіанного (добового) біоритму нічний сон – неспання може суттєво впливати на фізичну та психічну працездатність спортсменок, особливо за умов високих фізичних навантажень. Це дає підстави для розгляду питання перспектив його використання як біоіндикатора для оцінки ступеню достатності хроноадаптації організму спортсменок за умов високих фізичних навантажень.

Мета дослідження: розробити методологічні підходи до використання циркадіанного біоритму сон - неспання як біоіндикатора стану хроноадаптації організму спортсменок за умов високих фізичних навантажень.

Методи дослідження: використані методи теоретичного аналізу наукової літератури: узагальнення, синтез, формалізація, абстрагування.

Результати дослідження та висновки: на основі системного аналізу наукової, науково – методичної літератури розроблена тест – анкета для оцінки біоритму нічний сон – неспання для визначення ступеню хроноадаптації організму спортсменок за умов високих фізичних навантажень. Зроблені висновки, що розроблена тест – анкета може бути в перспективі використана для діагностики стану хроноадаптації організму спортсменок за умов високих фізичних навантажень.

Посилання

Bumarskova N.N. Comparative analysis of somnological indicators in students of the construction specialty who are intact to sports loads and in students - athletes by sports: athletics - stayers, basketball, sambo / N.N. Bumarskova. Author's abstract Ph.D. thesis biol. sciences. Specialty of the Russian Federation 03/14/11 «Rehabilitation medicine, sports medicine, exercise therapy, balnaleology and physiotherapy». - Moscow: All-Russian Research Institute of Physical Culture and Sports, 2011. - 23 p.

Budkevich R.O. Some indicators of chronoadaptation in adult adolescents in various ecological conditions / R.O. Budkevich, E.L. Tinkova, E.V. Budkevich, M.A. Nosenko // Modern problems of science and education (Electronic journal). - 2012. - Issue 4.

Groshev I.V. Psychophysiological differences between men and women: monograph / I.V. Groshev. - Moscow: Publishing house of the Moscow Psycho-Social Institute, 2005. - 464 p.

Gutorov O.І. Methodology and organization of scientific education: Navch. posibnik / O.I. Gutorov. - Kharkiv: KhNAU, 2017. - 57 p.

Zanosienko K. How sleep differs in women and men / K. Zanosienko. - [Electronic resource]. - Access mode: https://bhub.com.ua/kak-otlichaetsya-son-u-zhenshhin-i-muzhchin-issledovaniya/, 2020.

Kalinkin A.L. Somnological problems in high performance sports / A.L. Kalinkin. - Materials of the scientific-practical conference «Modeling of sports activity in an artificial environment (stands, simulators, simulators)». - Moscow: PMTs, 1999. - Р. 166 - 169.

Methodical recommendations on the interpretation of the influence of birhythmological factors on adaptation, functional and psychological state of Moscow athletes. - Moscow: Department of Sports of the city of Moscow, 2012. - 40 p.

Poluektov M. Sleep Riddles. From insomnia to lethargy / M. Poluektov. Moscow: Alpina Non-fiction, 2019. - 292 p.

Radysh I.V. Chronophysiological aspects of adaptation of women from different climatogeographic regions / I.V. Radysh, A.M. Khodrovich, S.I. Kraushkin, Yu.P. Starshinov // Bulletin of VolSU. Seiya7. - 2004. - Issue 3. - Р. 182 - 190.

Center for Medicine Sleep «Sanaris» - [Electronic resource]. - Access mode: http://www.sanaris.com.ua/, 2020.

Tsihanenko O.I. The problem of determining the biological rhythmology of athletes / O.I. Tsihanenko, Ya. V. Pershehuba, N.A. Sklyarova, L.F. Oksamitna. // Scientific hour writing of the National Pedagogical University named after M.P. Dragomanova. Series 15. Science-pedagogical problems of physical culture (physical culture and sports): collection of scientific works. - 2018. - Vip. 18 (98). - Р. 175 - 179.

Varadi L. Sleep Relax replenish and rejuvenate with a new to approach to sleep / L. Varadi - London: Quadrille, 2019. - 144 p.p.

Leader D. Why Can't. We Sleep? Understating bur Sleeping and Sleeplees / D. Leader. - London: Pengrin, 2019. - 224

Sanfilippo L. Sleep recovery / L. Sanfilippo. - London: Bloomsbury Publishing PLC, 2020. - 192 p.

The National Sleep Faundation, USA. – [Electronic resource]. - Access mode: https://www.sleepfoundation.org/, 2020.

Опубліковано
2020-11-27
Як цитувати
Циганенко, О. І., Першегуба, Я., Склярова, Н., & Оксамитна, Л. (2020). ЦИРКАДІАННИЙ БІОРИТМ НІЧНИЙ СОН - НЕСПАННЯ ЯК БІОІНДИКАТОР СТУПЕНЮ ДОСТАТНОСТІ ХРОНОАДАПТАЦІЇ ОРГАНІЗМУ СПОРТСМЕНОК ЗА УМОВ ВИСОКИХ ФІЗИЧНИХ НАВАНТАЖЕНЬ. Науковий часопис Національного педагогічного університету імені М. П. Драгоманова. Серія 15. Науково-педагогічні проблеми фізичної культури (фізична культура і спорт), (7(127), 169-173. https://doi.org/10.31392/NPU-nc.series15.2020.7(127).35